ساز بلز و ویژگی های آن

 

بلز چیست؟

ساز بلز یکی از سازهایی است که در کلاس موسیقی کودک مورد استفاده قرار می گیرد. بلز از خانواده سازهای کوبه ای یا همان پرکاشن محسوب می شود. مدل های کوچک و رنگی این ساز مخصوص کودکان طراحی شده است.

بلز یا گلوکن اشپیلز به معنای زنگ‌ها یا زنگوله‌ها است. به انگلیسی با عبارت Xylophone نامیده می شود. مدل رنگی بلز مخصوص کودکان می باشد. ساز بلز شکل کوچک و ساده‌ شده ساز زایلوفون است. غالبا در آموزش موسیقی به کودکان از این ساز می توان استفاده نمود.

ساختار ساز بلز

ساختمان بلز بسیار ساده است. و از  تیغه و قطعات فلزی کوچک و رنگی با طول‌ های مختلف، ساخته شده است. و این تیغه‌ها و قطعات فلزی همانند کلیدهای پیانو در کنار هم قرار می‌ گیرند. در این‌ صورت، نوازنده به کمک مضراب و با ضربه زدن روی این تیغه‌ های رنگی می‌ نوازد. و هر یک از این تیغه‌ها صدای یک نت موسیقی را تولید می‌ نمایند. به‌همین دلیل، ساز بلز می‌ تواند از سنین پایین در اختیار کودکان قرار بگیرد تا کودک با دنیای زیبای موسیقی آشنا شده و از آن لذت ببرد. به همین دلیل است که ساز بلز برای کودکان یک ساز عالی و مناسب محسوب می شود.

 تاریخچه ساز بلز

ساز بلز بسیار مورد علاقه ی کودکان است. به این دلیل که دارای ساختمان ساده وزیبایی می باشد. و همچنین قابلیت تولید صداهای شعر گونه را دارد. ازدهه 1930 کارل ارف (carl orff) آهنگساز آلمانی این ساز را در حوزه ی موسیقی کودک مورداستفاده قرار داد.

مضراب در بلز

گلوکن اشپل نام آلمانی برای زنگ است که در ارکستر بسیار متداول می باشد. این ساز دو ردیف تیغه های فلزی دارد که با نظم کلاویه های پیانو چیده شده اند. گلوکن اشپل قدیمی ترین ساز ضربی مضرابی است که در قطعات موسیقی قرن نوزده از آن استفاده شده و صدادهی آن دو اکتاو بالاتر از نت نویسی آن است. بعضی آهنگشازان، از جمله شوئنبرگ در پنج قطعه برای ارکستر این ساز با صدادهی واقعی آن، نت نئیسی کرده اند. گلوکن اشپل فقط در یک اندازه ساخته می شود. این ساز با دو مضراب نواخته می شود، اگرچه بعضی نوازندگان از تکنیک دو مضراب در هر دست استفاده می کنند. گلوکن اشپل تنها سازی است که در نواختن آن از مضراب برنجی استفاده می شود و به همین دلیل صدای آن بسیار درخشان و پر صدا است. استفاده از مضراب هایی با سر چوبی، پلاستیکی یا کائوچویی نیز در این ساز رایج است.

ابعاد و اندازه های ساز گلوکن اشپیل به شرح زیر است:

• عرض: 5/2 تا 1/3 سانتی متر
• ضخامت: 5/0 تا 1 سانتی متر
• ابعاد: حدودا 76 در 46-36 سانتی متر
• ارتفاع: 5 تا 8 سانتی متر

استند در ساز بلز یا گلوکن اشپیل

استند فلزی؛ ارتفاع قابل تنظیم (81 تا 94 سانتی متر)، اغلب روی چرخ ها قرار می گیرد. اسـتند گلوکن اشپیل باز، مقداری در داخل کیس (محفظه) محصور می باشد. گلوکن اشپیل میزی جهت نواختن روی میز خاصی قرار می گیرد.

اکتاو در ساز بلز چیست؟

اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده معنای اکتاو را بگوییم یعنی از یک نت آغاز کنیم. و به همان نت برسیم برای مثال فرض نمایید نتها را از نت دو آغاز می نماییم و به نت دو ختم می کنیم.

به مثال زیر توجه داشته باشید:

یک اکتاو: دو – ر – می – فا – سل – لا – سی – دو (در اینجا از نت دو آغاز نموده ایم)

یک اکتاو: می – فا – سل – لا – سی – دو – ر – می (با نت می شروع کرده ایم)

دو اکتاو: سی – دو- ر – می – فا – سل – لا – سی – دو – ر – می – فا – سل – لا – سی (با نت سی آغاز کرده ایم)

ویژگی های ساز بلز برای کودکان

• ساز بلز ابتدایی‌ ترین و ساده‌ ترین انواع سازهای موسیقی محسوب می‌شود که یادگیری آن برای کودکان بسیار مناسب است.
• در این ساز، اصوات با فرکانس‌ های مختلف تولید می‌شوند که هر کدام آن‌ها صدای نت خاصی را دارند.
• تیغه‌ های فلزی رنگی کوچک با طول‌ های متفاوت تعبیه شده است. که فرکانس آن‌ها با یکدیگر متفاوت می‌ باشد. و صداهای مختلفی دارند.
• هر رنگ از تیغه‌ ها در بلزهای استاندار نت مخصوصی را ایجاد می‌ نمایند. و کودکان با توجه‌ به رنگ تیغه‌ های ساز بلز می‌ توانند صدای هر نت را بیاموزند.
• غالبا کودکان در ابتدا دوره‌های موسیقی را با این ساز شروع می‌ کنند.
• این ساز کوچک‌ شده ساز زایلوفون است. و معمولا دارای یک اکتاو یا بیشتر می‌ باشد.

جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید