حسابرسی داخلی (Internal Audit) فعالیتی در سازمان می باشد. که در طول آن فرد یا افراد متخصص، مسئولیت نظارت بر تمامی امور مالی را بر عهده می گیرند. یک سازمان ملزم به این است که تا از صحت امور مالی خود آگاه شود. حسابداری داخلی معاملات مالی را از لحظه شکل گیری تا قرار گرفتن در ترازنامه و جمع بندی حساب ها بررسی می نماید. به عبارت دیگر وظیفه حسابرسی داخلی، در وهله اول مربوط به خطایابی و اعتبارسنجی مبادلات مالی و صحت سنجی فعالیت های واحد حسابداری است.
حسابرسی داخلی مدت ها است که در داخل اکثریت سازمان ها اجرا می شود. با توجه به ضرورت نظارت مالی در سازمان، به احتمال زیاد بتوان تاریخ تاسیس آن را مصادف با تاسیس حسابداری دانست. ولی رسمیت پیدا کردن آن در طول تاریخ مربوط به قرن بیستم است.
در آن زمان تعدادی از حسابرسان داخلی با همدیگر در ارتباط بوده و به تبادل اطلاعات می پرداختند. این افراد متوجه ضرورت ایجاد یک انجمن مشترک برای تبادل مشترکات با سایر حسابرسان شدند. تلاشهای آنها به تأسیس انجمن حسابرسان در سال 1941 در شهر آلتامونته اسپرینگز در ایالت فلوریدا انجام می گیرد.
حسابرسی داخلی توسط حسابرس داخلی جهت مدیریت بهتر امور مالی و جلوگیری از بروز خطا صورت می گیرد. خطاهای احتمالی امکان دارد عمدی یا سهوی باشد. اگر اشتباهی به ناخواسته در امور حسابداری که جزء شرح شغل حسابداری است. بروز نموده و از چشم حسابدار پنهان باشد یا نیروی یک شرکت با هدف های شخصی در حساب ها دست ببرد. حسابرس داخلی آن را مور بررسی قرار می دهد. بطور کلی حسابرسی داخلی یک مفهوم نظارت بر عملکرد مالی سازمان یا شرکت است که مدیریت را از وضعیت هزینه کردها کیفیت عملیات مالی و وضعیت مالی سازمان مطلع می نماید. حسابرسی داخلی یک مفهوم نظارت بر عملکرد مالی سازمان یا شرکت می باشد.
انجام حسابرسی داخلی بوسیله حسابرس داخلی بستگی به داشتن دسترسی به اطلاعات مهم مالی و اوراق و اسناد می باشد. از این رو دارای مسئولیت حقوقی بالایی است. حسابرسان داخلی متخصصان مورد اعتماد بخش مالی و حسابداری است که با پذیرش این مسئولیت به اسناد و مدارک شرکت دسترسی دارد و با مدیران ارشد ارتباط مستقیم دارند.
حسابرس داخلی بیشتر اوقات یک شخص از پرسنل همان سازمان می باشد که به امور مالی تسلط کافی را دارد. حسابرس داخلی می تواند شخص حقیقی یا حقوقی خارجی باشد که برای انجام امور حسابرسی در استخدام سازمان می باشد. این شخص از طرف مدیر شرکت انتخاب شده است و مستقیماً با وی ارتباط دارد. او دارای مسئولیت پاسخگویی و ارائه گزارش به مدیران سازمان است.
نکته: حسابرس داخلی افرادی مورد اطمینان مدیر سازمان است. که دارای توان علمی لازم است و پس از بررسی و ارزیابی رویدادهای مالی، به بالاترین مقام سازمان گزارش ها را ارائه می نماید.
اهداف حسابرسی داخلی در راستای خدماتی که به سازمان ارائه م ینماید مشخص می شود. اهداف حسابرسی در هر سازمان برخی اوقات متفاوت است. این تفاوت ها با توجه به تفاوت حسابداری خارجی و داخلی مشخص می شود. ولی کلی ترین آن ها مشابه است و به شکل زیر بیان می شود:
کلیه واحد ها جهت بهبود فعالیت خود نیاز به نظارت مداوم یا غیر مداوم دارند. این نظارت در واحدهای حسابداری و مالی بوسیله حسابرس داخلی با انجام عملیات حسابرسی داخلی انجام می شود. او همچنین می تواند به واحدها مشاوره و برنامه کاری دهد و جهت دستیابی به اهداف سازمان، تغییراتی در فعالیت و برنامه کاری قمستها به وجود آورد.
هدف اصلی خدمات حسابرسی داخلی، حفاظت از دارایی های سازمان می باشد. حسابرس داخلی بعنوان نماینده مدیر شرکت بایستی بررسی نماید که از منابع سازمان به خوبی استفاده شود و جلوی هدر رفت آن ها گرفته شود. با این دیدگاه به بررسی امور مالی بپردازد. جهت هر واحد برنامه ریزی و ابلاغ نماید. حسابرسی از واحدها اطلاعات کافی را بدست می آورد و با کنترل عملکرد هر کدام از بروز مشکلات مالی جلوگیری می کند. هدف مهم خدمات حسابرسی داخلی حفاظت از دارایی های سازمان می باشد.
این موضوع که آیا گزارشات مالی رسیده از واحدها شامل صحت می باشد یکی از اهداف حسابرسی داخلی است. صحت اطلاعات و تحلیل درست آن ها می تواند زمینه تهیه برنامه ریزی صحیح مالی گردد.
اگرچه در سازمان موردی جهت هدر رفت مالی وجود داشته باشد شناسایی می گردد. شامل وظایف حسابرسی داخلی شناسایی محل هدر رفت مالی می باشد. چه بصورت خواسته یا ناخواسته ایجاد شده باشد. برای مثال ممکن است یک فعالیت مالی مجاز نیاز به اصلاح داشته باشد تا باعث صرفه جویی در مصارف مالی شود. بهبود فرایند مالی در حسابرسی داخلی نتیجه این بخش خواهد بود.
آغاز پروسه حسابرسی داخلی می تواند از زمان شکل گیری اولین معاملات مالی شرکت باشد. علیرغم ملزم حسابرسی داخلی خیلی از شرکت ها پس از پایان دوره مالی و اتمام فعالیت های دوره ای حسابداری، اقدام به اجرای آن می نمایند. اما در بعضی شرکتها، از ابتدا، جایگاه حسابرسی داخلی مشخص بوده و به صورت مداوم در کنار سایر واحد ها به فعالیت های نظارتی می پردازند. فعالیت های حسابرسی دارای ۲ جنبه اصلی می باشد.
نکته مهم
نتیجه بدست آمده مطابق با استاندارد های حسابرسی جهت تعیین جایگاه حسابرسی این می باشد که حسابرسی داخلی در سازمان بایستی به بالاترین رتبه مدیریتی پاسخگو بوده و هیچگونه مسئولیت اجرایی نداشته باشد.
اجرای حسابرسی داخلی نیاز به برنامه ریزی کامل و مشخصی دارد. خط سیر انجام آن بایستی در این برنامه مشخص باشد. در زیر به مراحل برنامه رسیدگی حسابرسی اشاره می نماییم:
این مورد ویژه هدف گذاری مشخص و ایجاد درک کافی است. اعضای سازمان بایستی درباره تأثیر حسابرسی، مراحل ها، ریسک، روند و اهداف حسابرسی درک کافی برسد.
تشکیل تیم مناسب دارای تخصص جهت رسیدگی به امور حسابرسی سازمان دغدغه بعدی مدیران خواهد بود. ایشان بایستی بتوانند با مدیریت مناسب ریسک، دست به انتخاب افراد بزنند. در این مورد چارچوب حسابرسی داخلی مشخص می گردد.
حسابرسان بایستی با انتخاب روش درست به شناسایی و آزمایش فعالیت ها و مشکلات مالی بپردازند. برای انجام این کار بهتر است از مدلهای حسابرسی و مالی مورد اشتفاده قرار دهند.
کنترل داخلی در حسابرسی داخلی
با هدف جستجوی مشکلات مراحل ها ملزم به اسناد و مدارک کافی و بررسی نحوه انجام مراحل ها وجود دارد. این بررسی به تهیه لیستی از موارد لازم انجام می شود.
جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید